Κάθε χρόνο διαπιστώνουμε ότι, όταν καταφθάνει ο χειμώνας, μας βρίσκει συνήθως απροετοίμαστους. Αυτή την εποχή οδηγούμε σε γλιστερούς, βρεγμένους ή παγωμένους δρόμους, κινούμαστε σα χελώνες από τον φόβο μας, ή παθαίνουμε σοκ, μόλις βρεθούμε στο λευκό πέπλο της ομίχλης. Υπάρχουν κι άλλοι οι οποίοι κινούνται στους ίδιους δρόμους ,τόσο γρήγορα, σα να μη συμβαίνει απολύτως τίποτα. Ασφαλώς και οι δύο καταστάσεις δεν είναι οι ενδεδειγμένες. Ο κακός καιρός απαιτεί σεβασμό, αλλά κι εμπειρία.
Καλύτερα αρχάριοι
Κάτω από δύσκολες καιρικές συνθήκες, εύκολα μπορεί να χάσουμε τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Απαιτούνται ήρεμες κι αργές κινήσεις και όχι απότομοι ελιγμοί. Αυτή είναι και η βασικότερη προϋπόθεση που συνιστούν έμπειροι οδηγοί. Η οδήγηση στο χιόνι, τον πάγο, τη βροχή απαιτεί προσοχή. Κι επειδή χιόνι και πάγο βλέπουμε σχετικά σπάνια, εκτός απ` όσους ζούν σε ορεινές περιοχές, στην ουσία παραμένουμε αρχάριοι στον τομέα αυτό σε όλη μας τη ζωή. Στις βόρειες χώρες της Ευρώπης τα χιόνια και οι πάγοι είναι καθημερινό φαινόμενο τώρα το χειμώνα και συνεπώς, όλα τα αντιμετωπίζουν φυσιολογικά.
Τι κάνουμε;
Πάνω στο χιόνι, ξεκινάμε πάντα με λίγο γκάζι και αν ο κινητήρας είναι δυνατός τότε μπορούμε να ξεκινήσουμε και με τη δεύτερη ταχύτητα. Με τον τρόπο αυτό περιορίζουμε την περίπτωση σπιναρίσματος των τροχών κάτι που ασφαλώς πρέπει να το αποφύγουμε. Σε δρόμους που συνήθως κινούμαστε με 80,τώρα θα πρέπει να πηγαίνουμε με 20-30 χλμ/ώρα.
Όταν το κρύο είναι τσουχτερό, χρειάζεται προσοχή στα σημεία του δρόμου όπου υπάρχει σκιά. Σίγουρα είναι κρυμμένος πάγος. Ακόμη πάνω στις γέφυρες ο πάγος, τώρα το χειμώνα, είναι συχνό φαινόμενο. Απότομες αλλαγές στο κιβώτιο ταχυτήτων με πατημένο το πεντάλ του γκαζιού ή απότομοι χειρισμοί του τιμονιού, μπορούν να μας στείλουν έξω από το δρόμο.
Τις αποστάσεις πλέον τις κρατούμε σταθερές και μεγάλες. Δεν γνωρίζουμε που ακριβώς θα σταματήσουμε. Για να σταματήσουμε το αυτοκίνητο πριν από τη στροφή ή μια διασταύρωση, πατάμε πολύ χαλαρά το φρένο και κατεβάζουμε όσο το δυνατόν πιο ανεπαίσθητα την ταχύτητα στο κιβώτιο. Δεν πρέπει να μπλοκάρουν οι τροχοί, διότι τότε αρχίζει το πατινάζ. Φυσικά πάντα έχουμε μια ταχύτητα στο κιβώτιο. Ποτέ στο “νεκρό” γιατί τότε το αυτοκίνητο είναι ανεξέλεγκτο. Πάνω σε γλιστερές επιφάνειες οι τροχοί του κάθε οχήματος μπλοκάρουν 4 έως 5 φορές ευκολότερα απ` ότι συνήθως. Αυτό δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ. Θα πρέπει να προσπαθούμε πάντα να οδηγούμε σα να έχουμε ένα ποτήρι νερό, το οποίο δεν θέλουμε να χυθεί. Το πεντάλ του συμπλέκτη, ακόμη, το αφήνουμε αργά-αργά.
“Παίζοντας άμυνα”
Δεν πρέπει να διαφεύγει είναι το γεγονός ότι, πάνω από τα μισά αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στους δρόμους, δεν έχουν κατάλληλα ελαστικά, υαλοκαθαριστήρες σε καλή κατάσταση, καθαρά παρμπρίζ, ισχυρά φρένα και ρυθμισμένα φώτα. Ολ` αυτά δυσκολεύουν τη ζωή μας. Θα πρέπει να έχουμε την ψυχολογία του αθλητή που μπαίνει στον αγωνιστικό χώρο για “ντέρμπυ”. Υπολογίζουμε στα πάντα, ότι οι άλλοι οδηγοί μπορεί να κάνουν το ξαφνικό λάθος. Αυτή η “επιθετική” τους κίνηση θα πρέπει να μας βρει πανέτοιμους να αντιδράσουμε. Κρατάμε πάντα αμυντική τακτική. Είναι λογικό να μην έχουμε εμπειρίες στο “λευκό τερέν”. Υπάρχει βέβαια και το “κατενάτσιο” που μεταφράζεται “μένουμε στο σπίτι μας και δεν πάμε πουθενά”. Όμως οι περισσότεροι ξεσηκονώμαστε στη θέα του χιονιού.
Η βασική επαφή
Σε κάθε περίπτωση, η ασφάλειά μας στηρίζεται πάνω σε τέσσερεις ελαστικές επιφάνειες, που ορίζουν την επαφή του οχήματος με το οδόστρωμα. Η πρόσφυση των ελαστικών μας στην κάθε επιφάνεια είναι υπεύθυνη για το σταμάτημα ή την διεύθυνση του αυτοκινήτου. Σε ένα στεγνό οδόστρωμα με καλή επιφάνεια και καλά ελαστικά ο συντελεστής τριβής είναι γύρω στο 1,0 ή και περισσότερο. Στο βρεγμένο δρόμο μειώνεται μεταξύ 0,6 και 0,8.Ομως πάνω στον πάγο η μείωση του συντελεστή φτάνει στο 0,15 ή 0,20.Εύκολα μπορεί να καταλάβει ο καθένας τι σημαίνει αυτό στην πράξη. Εάν κινούμαστε με μόλις 30 χλμ/ώρα πάνω σε στεγνό δρόμο, χρειαζόμαστε 6 μέτρα για να ακινητοποιηθεί τελείως το αυτοκίνητο. Αν τρέχουμε περισσότερο, τότε ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Στο σχετικό πίνακα φαίνεται τι μπορεί να συμβαίνει στο στεγνό και στο βρεγμένο δρόμο. Πόσο μάλλον στον παγωμένο.
Ταχύτητα αυτ/του – Φρενάρισμα σε στεγνό – Φρενάρισμα σε βρεγμένο
Με 40 χλμ/ώρα 10,5 μ. 32 μ.
Με 50 χλμ/ώρα 16,5 μ. 32 μ.
Με 60 χλμ/ώρα 24,5 μ. 42 μ.
Με 70 χλμ/ώρα 32 μ. 63 μ.
Με 80 χλμ/ώρα 42 μ. 82,5 μ.
Με 90 χλμ/ώρα 53 μ. 105 μ.
Με 100 χλμ/ώρα 65,5 μ. 129 μ.
Με 110 χλμ/ώρα 79,5 μ. 156,5 μ.
Η υδρολίσθηση
Οι αποστάσεις κατά το φρενάρισμα “διαγράφονται” από τη στιγμή που τα μάτια ειδοποιούν τον εγκέφαλο ότι πρέπει να σταματήσουμε ακαριαία. Οι αποστάσεις αφορούν αυτοκίνητα μεσαίου κυβισμού και δυνατοτήτων, με τέλεια φρένα κι ελαστικά. Οι κατασκευαστές ελαστικών αλλά και ειδικοί τονίζουν ότι ο συντελεστής τριβής σε πάγο ή στρώμα νερού φτάνει στο 0,10 ή και λιγότερο. Δηλαδή δεν έχουμε σχεδόν καθόλου πρόσφυση. Όσο κι αν έχει προχωρήσει η τεχνολογία των ελαστικών, ακόμη δεν έχει δοθεί οριστική λύση τόσο στην υδρολίσθηση, όσο και στο χιόνι-πάγο. Γι` αυτό υπάρχουν οι αλυσίδες και τα χειμερινά ελαστικά.
Η υδρολίσθηση είναι επικίνδυνη και ύπουλη για κάθε οδηγό, όσο έμπειρος κι αν είναι. Βέβαια όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, τόσο καλύτερα ελαστικά παράγονται που μειώνουν το φαινόμενο αυτό. Όμως, όσοι έχετε παρακολουθήσει αγώνες Φόρμουλα 1 υπό βροχή, τότε πολύ εύκολα αντιλαμβάνεστε ότι το φαινόμενο αυτό ταλαιπωρεί και τους κορυφαίους οδηγούς του πλανήτη. Το υδάτινο στρώμα που μεσολαβεί μεταξύ ελαστικού και δρόμου, δεν επιτρέπει στο όχημα να ελεγχθεί με ακρίβεια.
Η ορατότητα
Tο χειμώνα οι γυάλινες επιφάνειες του αυτοκινήτου είναι συνήθως λερωμένες. Μόνον οι καθαρές μας εξασφαλίζουν τέλεια ορατότητα. Για το λόγο αυτό πρέπει το σύστημα εξαερισμού του αυτοκινήτου να λειτουργεί άψογα. Μόνον με τον αέρα φεύγει η υγρασία και ξεθαμπώνουν σωστά τα τζάμια (air condition) και φυσικά με καινούργιους υαλοκαθαριστήρες ο οποίοι δεν αφήνουν τις κουραστικές γραμμές στο παρμπρίζ, που μειώνουν επικίνδυνα την ορατότητα. Η αντίσταση του πίσω παρ μπρίζ θα πρέπει να λειτουργεί, ώστε να την ξεθαμπώνει. Οι γρίλιες των αεραγωγών πρέπει να είναι καθαρές από τα ξερά φύλλα του φθινοπώρου. Σε άλλη περίπτωση μειώνουν την εισερχόμενη ποσότητα αέρα στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, κάνοντας δυσκολότερη την διαβίωσή μας μέσα σ` αυτό. Τα φώτα θα πρέπει να είναι καθαρά, ώστε να φωτίζουν σωστά. Αν είναι λερωμένα από σκόνη ή λασπόνερα, μειώνουν την ικανότητά τους έως και 70%. Καλή ορατότητα απαιτείται και στην ομίχλη. Μάλιστα αν είναι πολύ πυκνή, μη διστάστε να ανοίξτε το παράθυρο ώστε να ακούτε τι γίνεται στο δρόμο. Μέσα στην ομίχλη ο ήχος μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα και αυτό διευκολύνει την ασφαλή οδήγηση. Μόνον τότε ανάβουμε τους προβολείς ομίχλης που διαθέτουν σήμερα τα περισσότερα σύγχρονα αυτοκίνητα.
Στο πολύ κρύο
Αν βρούμε το αυτοκίνητό μας με παγωμένο παρμπρίζ, σίγουρα δεν πρέπει να του ρίξουμε ζεστό νερό για να ξεπαγώσει. Το πιθανότερο είναι να ραγίσει. Ανάβουμε τον κινητήρα και φροντίζουμε ο αέρας του εξαερισμού να κατευθύνεται προς το παρμπρίζ. Αν διαθέτουμε το ειδικό αξεσουάρ (ξύστρα),τότε μπορούμε να βοηθήσουμε την κατάσταση. Αν όχι, θα πρέπει να περιμένουμε να ξεπαγώσει, βοηθώντας το λίγο και με τους υαλοκαθαριστήρες. Το αντιψυκτικό του κινητήρα είναι απαραίτητο και πρέπει ήδη να το έχουμε φροντίσει. Ίσως χρειαστεί να συμπληρώσουμε λίγο. Ακόμη θα πρέπει να έχουμε φροντίσει να προσθέσουμε αντιψυκτικό και στο δοχείο του νερού των υαλοκαθαριστήρων. Το ειδικό αυτό υγρό δεν αφήνει το νερό να παγώσει, αλλά φροντίζει ακόμη ώστε να καθαρίζουν καλά οι γυάλινες επιφάνειες και να μην “πιάνει” άλατα το κύκλωμα των σωληνώσεων.
Οι αλυσίδες
Πρόκειται για ένα απόλυτα απαραίτητο παρελκόμενο. Πρέπει να βρίσκονται πάντα στο αυτοκίνητο. Είναι άγνωστο πότε θα συναντήσουμε χιόνι. Όταν το βρούμε θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ασφάλεια την κατάσταση. Αν είμαστε στο σπίτι, τότε τα πράγματα είναι ευκολότερα. Αν όμως βρισκόμαστε στο δρόμο, τότε θα πρέπει να συνεχίσουμε και αυτό θα γίνει μόνο με αλυσίδες. Σήμερα στην αγορά κυκλοφορούν διάφορα σχέδια και είδη. Θα πρέπει να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι αυτές ταιριάζουν στα ελαστικά του αυτοκινήτου μας και καλό είναι να κάνουμε μια δοκιμή πριν χρειαστεί να τις τοποθετήσουμε σε χιόνια. Εκεί θα είμαστε αναγκασμένοι να ενεργήσουμε σε δύσκολες συνθήκες, με θερμοκρασίες κοντά στους 0 βαθμούς και θα πρέπει να γνωρίζουμε τον τρόπο. Ακόμα ένα ζευγάρι γάντια εργασίας σίγουρα θα κάνουν καλό. Θα μας βοηθήσουν να κάνουμε τη δουλειά μας πιο γρήγορα, χωρίς να παγώσουν τα χέρια μας, αλλά και χωρίς να λερώσουμε τα γάντια που πιθανόν να έχουμε για να ζεσταίνουν τα χέρια μας.
Αν δεν έχετε προμηθευτεί αλυσίδες, κάντε το τώρα πριν αντιμετωπίστε ανυπεράσπιστοι τα χιόνια. Αν το τοπίο ξαφνικά ασπρίσει, τότε οι αλυσίδες γίνονται σπάνιες στην αγορά και φυσικά η τιμή τους αυξάνεται σημαντικά.
